EDEBİ AKIMLAR (Klasizm-Romantizm)

KLASİZM

17. yy'ın ortalarında Fransa'da ortaya çıkmıştır. İlkelerini Boileau belirlemiştir.

Özellikleri

1. Eski Yunan ve Latin edebiyatı eserleri örnek alınmıştır.
2. Ahlaki açıdan örnek olma amaçlanır.
3. Akıl ve sağduyu temel alınmıştır.
4. Konunun işleniş tarzına önem verilir.
5. Dil ulusal, üslup sade ve yalın olmalıdır.
6. Kahramanlar; seçkinler, olgun insanlar, tanrılar, tanrıçalar, yarıtanrılardır.
7. İnsan ruhuna önem verilir. Kişilerin ruh hallerinin gerçeğe uygun olmasına özen gösterilir.
8. Sanatçı, yapıtında kendini gizler.
9. Tragedyalarda üç birlik kuralı (bir eserin zaman,olay,mekan birliği) uygulanır.
10. Karakter değil tip önemlidir.

Temsilcileri

Boileau , La Bruyere , Racine , Corneille , Moliere , Bossuet , La Fontaine , Madam de la Fayette.

Türk Temsilcileri

Şinasi , Ali Bey , Ahmet Vefik Paşa.

ROMANTİZM

19. yy'da klasizme tepki olarak doğmuştur. La Martine'in "Meditation" adlı şiir dergisinde ve Victor Hugo'nun "Cromwel Önsözü"nde bu akımın ilkeleri belirtilmiştir. Hugo'nun "Hernani" adlı dramıyla klasizme karşı büyük bir başarı sağlanmıştır.

Özellikleri

1. Duygu, coşku ve hayal önemlidir.
2. Anlatım süslü ve şairanedir.
3. Doğa betimlemelerine bolca yer verilmiştir.
4. Karşıtlıklardan yararlanılmıştır.
5. Tip değil, karakter öne çıkarılmıştır.
6. Konular tarihten ve günlük olaylardan alınmıştır.
7. Kahramanlar sıradan insanlardan ve tarihten seçilmiştir. Çarpıcı kişilikler işlenmiştir.
8. Din duygusu önemli bir yer tutar.

Hazırlayıcıları

Shakespheare, J.J. Rousseau, Montesquieu, Voltaire.

Diğer Temsilcileri

Victor Hugo, Goethe, La Martine, Schiller, Byron, Shelley, Keats, Daniel Defoe, Alfred de Musset, Puşkin.

Türk Temsilcileri

Ahmet Mithat, Namık Kemal, Abdülhak Hamit Tarhan, Şemsettin Sami